EnglishTable of Contents
Literature Review là gì? Tại sao cần viết Literature Review và cách viết phần này như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất? Đây là câu hỏi của không ít các bạn sinh viên khi thực hiện các đề tài nghiên cứu. Hãy cùng Dr Nhanh tìm hiểu thêm qua bài viết dưới đây nhé!
1. Literature Review là gì?
Literature Review là phần quan trọng thường gặp trong các luận văn, luận án, bài báo cáo khoa học cho một nghiên cứu. Có thể nói Literature Review là tổng hợp và đánh giá một vấn đề nghiên cứu nào đó thông qua các phân tích phản biện về mối quan hệ giữa các kết quả nghiên cứu khác nhau nhằm liên kết với kết quả nghiên cứu của bạn.
Nếu bạn thực hiện Literature review dưới dạng một bài nghiên cứu độc lập thì nó chính là phần mở đầu của bài, cung cấp cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu đó.
2. Vai trò của Literature Review
Literature Review có vai trò rất quan trọng trong quá trình nghiên cứu, đây cũng phần được giảng viên quan tâm và đánh giá điểm số cao nếu sinh viên thực hiện tốt, hiệu quả. Literature Review sẽ là thước đo giúp chúng ta nhìn nhận tổng quan về mục tiêu nghiên cứu của sinh viên xem đã đi đúng hướng hay không, có thực hiện tốt hay không? Bởi vậy, khi thực hiện phần này trong bài luận, sinh viên cần hết sức chú trọng, cẩn thận và tỉ mỉ.
Literature Review sẽ giúp sinh viên:
- Phát hiện, tìm ra những câu hỏi nghiên cứu mới
- Liên kết giữa lý thuyết và thực hành khi nghiên cứu
- Tăng các kiến thức liên quan đến vấn đề nghiên cứu cũng như phương pháp tiếp cận, tư duy phản biện, giải quyết những vấn đề mâu thuẫn…
- Chỉ ra định hướng nghiên cứu trong tương lai
3. Các dạng Literature Review thường gặp
Có 2 dạng thường gặp trong Literature Review đó là nghiên cứu thuyết minh (narrative) và hệ thống (systematic). Trong đó:
a. Narrative literature review
- Phân tích tổng hợp chi tiết tường tận vấn đề nghiên cứu
- Không có quy trình cụ thể
- Các nghiên cứu phân tihcs sẽ hỗ trợ cho đề tài nghiên cứu của tác giả nhưng vẫn còn mang tính khách quan
- Có đánh giá cụ thể về điểm mạnh, yếu của từng nghiên cứu khác nhau theo phương pháp định tính
- Trường hợp bị thiếu dữ kiện, tác giả có thể nêu ý kiến dựa trên kinh nghiệm bản thân để tăng sức thuyết phục cho bài.
b. Systematic literature review
– Nghiên cứu thực nghiệm(empirical evidence)
– Quy trình rõ ràng, cụ thể, có tiêu chí lựa chọn và loại trừ cụ thể
– Các dữ liệu được phân tích và tổng hợp lại, thường là sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính.
– Tác giả sẽ đề xuất hướng nghiên cứu mới trong tương lai để bù lại các dữ kiện bị thiếu trong nghiên cứu.
4. Cấu trúc Literature Review
Cấu trúc của Literature Review gồm có 3 cấp độ. Gồm: Lý thuyết nền, Lý thuyết trực tiếp và xây dựng mô hình, vấn đề giải quyết.
a. Parent Theory (Theory Base) – Lý thuyết nền
Lý thuyết nền được hiểu là nền tảng có mối quan hệ trực tiếp đến vấn đề nghiên cứu. Bạn có thể hiểu lý thuyết nền chính là những khái niệm, định nghĩa, lý thuyết của lĩnh vực mà chúng ta học trong các môn tại giảng đường.
b. Research Problem Theory – Lý thuyết trực tiếp
Khác với lý thuyết nền, lý thuyết trực tiếp là các lý thuyết được tổng hợp lại thông qua các cuộc nghiên cứu trước đó trong cùng lĩnh vực, các mô hình được dùng và kết quả nghiên cứu khác nhau. Kết quả của phần này là xác định được “research gap” và chọn được “theoretical framework” (mô hình) dùng trong bài.
c. Research Issues (Your Study) – Xây dựng vấn đề, mô hình, giả thuyết
Nếu bạn đã xác định được “research gap” và mô hình sử dụng trong bài thì phần này bạn sẽ đi sâu vào trình bày đầy đủ, chi tiết “theoretical framework” các yếu t bằng câu hỏi nghiên cứu, giả thuyết đặt ra…
5. Hướng dẫn cách viết Literature Review hiệu quả nhất
a. Xác định vấn đề, phạm vi nghiên cứu
Bạn cần đặt ra tiêu chí lựa chọn các báo cáo khoa học sẽ đưa vào phần literature review và loại bỏ những phần articles (bài báo) ít liên quan đến đề tài nghiên cứu. Ban cần tập trung đọc các phần tóm lược Abstract (tóm lược) trước sau đó đến phần Introduction (giới thiệu) và phần Conclusion (kết luận) của mỗi bài báo.
Khi thực hiện literature review bạn sẽ làm 1 phần đáp án cho bài luận văn của mình dựa trên quá trình nghiên cứu thứ cấp (secondary Research), tuy nhiên để có đáp án cho toàn bộ câu hỏi trong bài nghiên cứu thì bạn còn phải thực hiện phần nghiên cứu sơ cấp (primary research).
Một số tiêu chí để bạn lựa chọn các bài báo khoa học đề cập trong literature review:
- Các bài báo được đăng trên các tạp chí khoa học có tên tuổi, danh tiếng
- Các bài báo sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng là chính
- Báo cáo được công bố mới nhất, cập nhật trong 5 năm gần đây… Một số bài báo cũ hơn nhưng có tính nền tảng vẫn có thể được nhắc tới.
- Bài báo cáo phải công bố dữ liệu định lượng trung bình mẫu và phương sai mẫu, một số dữ liệu thô…
b. Lập kế hoạch
Bạn nên chia nhỏ các câu hỏi nghiên cứu thành các khái niệm nhỏ để tìm kiếm các từ khóa theo chủ đề đã chọn. Từ khóa (anchor articles) này sẽ là các bài nghiên cứu tiêu biểu của lĩnh vực mà bạn đang quan tâm thực hiện.
Bạn có thể tìm kiếm các bài nghiên cứu thông qua sách, tạp chí tại các thư viện lớn, qua google scholar hoặc tham khảo các chuyên gia thuộc ngành/ lĩnh vực mà bạn đang nghiên cứu.
Khi tìm kiếm theo từ khóa online bạn nên tập trung tìm bằng nhiều từ khóa khác nhau, với cách này bạn sẽ tìm được nhiều kết quả các bài nghiên cứu phù hợp. Trong quá trình tìm kiếm này bạn cũng sẽ chắt lọc và có sự chọn lựa tinh gọn hơn về chủ đề nghiên cứu cụ thể.
Lưu ý: Bạn không nên truy cập toàn bộ các link bài báo mà nên save abstract của từng bài… Phần abstract thường đã trình bày methodology và các findings chính của article đó. Bạn nên list lại khoảng 20 link bài báo mà bạn cho rằng chất lượng để tiến hành đọc và đánh giá, chọn lọc sau đó.
c. Đánh giá và chọn lọc dữ liệu
Sau khi đã có list các bài nghiên cứu cần đọc, bạn cần sắp xếp các bài báo đó lại sau đó đọc, đánh và và chọn lọc các dữ liệu phù hợp với nghiên cứu.
- Bạn có thể sử dụng các phần mềm quản lý tài liệu trong trường hợp tài liệu phê bình lớn. (ie. Refworks, Endnote, Mendeley,…)
- Bạn đọc qua các tựa đề, phần tóm tắt nếu bài nghiên cứu, bài báo đó thỏa mãn mục tiêu nghiên cứu thì sẽ giữ lại để đọc chi tiết thêm full bài.
- Khi đọc toàn bộ bài báo, bài nghiên cứu thì bạn nên tập trung vào phần phương pháp và kết quả để đánh giá xem các tiêu chí đó có phù hợp với mục tiêu nghiên cứu của bạn không
- Ghi chú lại các bài báo bị loại bỏ và lý bỏ, đánh giá tổng quan về chất lượng các bài báo (chú ý đến phương pháp nghiên cứu áp dụng).
d. Trình bày dữ liệu
Bạn có thể trình bày dữ liệu bằng cách lập sơ đồ các tài liệu tham khảo và kết quả nghiên cứu của chúng sau đó bạn đánh giá và phê bình. Thông thường ta sẽ trình bày dưới dạng bảng biểu và phân tích trên tiêu chí như:
- Nền tảng lý thuyết
- Thiết kế nghiên cứu
- Phương pháp chọn mẫu
- Cách đo lường
- Chiến lược phân tích dữ liệu
- Phân tích kết quả
- Tổng hợp, đánh giá các kết quả nghiên cứu để đi đến một kết luận rõ ràng về các bằng chứng hiện có
Trong đó có 3 hình thức tổng hợp:
- Thống kê (statistical): Meta-analysis (phân tích tổng hợp)
- Thuyết minh (narrative): tóm tắt bằng lời văn: sắp xếp theo chủ đề, loại nghiên cứu, vv…
- Theo khái niệm: gom các khái niệm của các nghiên cứu khác nhau lại thành một nhóm để phân tích
e. Lập dàn ý viết bài Literature review
Trước khi tiến hành viết Literature review bạn cần lập ý tưởng sơ bộ chiến lược của mình. Tùy vào yêu cầu và độ dài của Literature review bạn có thể lập cấu trúc tổng thể theo chủ đề theo:
- Yếu tố thời gian: Bên cạnh liệt kê và tóm tắt các nguồn theo thứ tự, bạn còn cần làm nổi bật sự phát triển của đề tài nghiên cứu theo thời gian.
- Yếu tố chuyên đề: Bạn có thể nhóm các chủ đề vào với nhau để đánh giá tài liệu, sắp xếp bài đánh giá tài liệu của mình thành các phần phụ đề cập đế các khía cạnh khác nhau của chủ đề.
- Lý thuyết: Bạn có thể sử dụng tài liệu để thảo luận về lý thuyết, định nghĩa, mô hình và các khái niệm chính khác nhau.
- Phương pháp luận: Bạn có thể so sánh các kết quả thu được từ các cách tiếp cận khác nhau nếu như các tài liệu bạn thu thập được đến từ các ngành, lĩnh vực khác nhau và sử dụng phương pháp nghiên cứu khác nhau.
f. Thực hiện Literature review
Tùy thuộc vào mục tiêu của đề bài và các bước chuẩn bị phía trên, bạn có thể bắt tay vào viết Literature review bao gồm phần mở đầu, thân bài và kết luận….
6. Một số lỗi thường gặp khi viết Literature Review
Trong quá trình viết Literature Review, rất nhiều bạn sinh viên mắc phải một số lỗi cơ bản trong đó bao gồm:
- Chưa thống kê đầy đủ tổng quan các tài liệu hiện có
- Thiếu tính tổng hợp, phê phán về các dữ liệu, bằng chứng
- Không điều chỉnh kết luận sau khi đánh giá phê phán
- Khẳng định không rõ ràng, mập mờ
- Không đưa ra được lý do lựa chọn mô hình, trình bày phù hợp
- Không nêu được nền tảng lý thuyết của vấn đề đang nghiên cứu.
Sẽ rất khó khăn khi bạn phải viết Literature Review có chủ đề không mấy hứng thú, yêu thích, đặc biệt là việc gặp gỡ và trao đổi giáo viên bất tiện do một số thời điểm dịch bệnh phải học online… Bạn đang gặp phải những áp lực khi viết Literature Review thì hãy liên hệ ngay với Dr Nhanh nhé! Với kinh nghiệm lâu năm trong cung cấp các giải pháp học thuật, Dr tự tin sẽ hỗ trợ bạn vượt qua những thử thách này. Chúng tôi tin rằng với đội ngũ Writers năng lực, chuyên nghiệp sẽ giúp phần nào cho bạn trong công cuộc cải thiện GPA, giải tỏa áp lực bài vở. Còn chần chừ gì nữa mà không đặt bài tại Dr Nhanh!
.
